Journalisten doen nooit iets fout

Journalist moet betalen om antwoord te krijgen op zijn vraag

Dat is wat ze tegen mij zeggen. Ze doen het nooit fout. Ze checken en dubbel checken alles. Ze versimpelen, omdat lezers het anders niet begrijpen, maar dat gaat nooit ten koste van wat juist is. Behalve natuurlijk als het mis gaat en ze niet checken. Of wanneer journalisten al dan niet per ongeluk zonder bronvermelding hele of halve artikelen van collega’s overnemen. Ondertussen hebben burgers nauwelijks meer vertrouwen in media, maar dat wordt door andere journalisten weer weggezet als leugens en onzin. Wij lezers en professionals, wij snappen het gewoon niet. Een journalist maakt nooit een fout, omdat het zijn vak is.

Mijn open brief aan de Volkskrant

Legal Coffee bestond net een week of twee, toen ik een open brief aan de Volkskrant schreef, omdat het artikel dat ze hadden geschreven over Facebook, niet klopte. Ik kreeg mails van de betreffende journalist. Wat hij had opgeschreven klopte wel. Hij had het zo opgeschreven omdat mensen het anders niet zouden begrijpen. Ik legde hem uit dat wat er nu stond, simpelweg onjuist was en hij mensen daarmee bang maakte. Dat deed er allemaal niet toe. Dat hij het ook op een andere, eenvoudige manier op had kunnen schrijven, dat deed er ook niet toe.

Journalisten checken niet altijd

Journalistiek is ook het cureren van andermans nieuwsberichten, begreep ik gisteren. Er werden citaten uit een artikel van een andere krant overgenomen, zonder bronvermelding. Dat deugt juridisch natuurlijk niet. Bovendien was het oorspronkelijke artikel veel langer en gebaseerd op meerdere interviews. Nu werden er op basis van wat citaten uit één zo’n interview conclusies getrokken. Of beter gezegd: de citaten werden geïnterpreteerd en op basis daarvan werd een artikel geschreven met een kop die op z’n minst suggestief te noemen was. Lange Frans voelde zich in zijn eer en goede naam aangetast en belde met het AD. Ze wilden de kop wel nuanceren, maar daar bleef het dan wel bij. Ja, ze hadden kunnen checken, doen ze normaal ook, maar eigenlijk doen ze het regelmatig ook niet. Nou ja, onduidelijk en inconsistent verhaal van het AD in elk geval. Omdat het niet feitelijk onjuist is wat er in het artikel staat, maar er door de wijze van schrijven vooral een vervelende suggestie wordt gewekt, kan Lange Frans er, behalve dat filmpje, weinig tegen doen.

Stagiair pleegt plagiaat bij De Volkskrant

De hoofdredacteur van de Volkskrant gaat vandaag door het stof. Ze hadden beter op moeten letten. Vooral omdat ze al eens geconstateerd hadden dat er een citaat zonder bronvermelding was overgenomen. De stagiair te snel in het diepe gegooid. De stukken waren goed. Te goed, misschien wel. In elk geval werden ze allemaal gepubliceerd. Pas na een groot bij elkaar geknipt en geplakt interview, waar zelfs wat fictie in verwerkt blijkt te zitten, merkte de Volkskrant echt wat er eigenlijk al langere tijd aan de gang was. Nog twee weken staan de artikelen online. Daarna verdwijnen ze, “want plagiaat mag alleen al juridisch gezien niet voortbestaan.”

“We doen ons werk vrij regelmatig goed”

Dat zei de redacteur van het AD gisteren. “We doen ons werk vrij regelmatig goed.” Lange Frans benoemde dat als de kantjes er vanaf lopen. En daar lijkt het wel een beetje op. We vertrouwen journalisten ook niet altijd meer. Lees bijvoorbeeld dit artikel over Wetenschapsjournalistiek gone wrong. Ook wanneer er geschreven wordt over juridische zaken, gaat het heel erg vaak mis. De journalisten zijn het daar zelf niet mee eens, natuurlijk, maar het is wel zo. Als ik merk dat er iets in het artikel staat dat niet kan kloppen, vraag ik me meteen af of de rest van het artikel nog wel klopt. Als ik een blog schrijf naar aanleiding van een artikel dat ik ergens gelezen heb, vermeld ik heel graag dat ik me baseer op de informatie uit die artikelen. Dat het dus ook best anders kan zijn.

Echte Journalisten

De echte journalisten. Die doen het goed. Zij werken tenslotte volgens hun eigen gedragscode. Meestal. Zij schrijven alleen goede, onderbouwde en uitgezochte en uitgedachte stukken. Meestal. De bloggers en andere internetjongens, die spelen daar maar wat, dat zijn geen journalisten.
Lees het artikel ‘Journalistiek’, van Gyurka Jansen.

Lieve Journalisten

Grenzen opzoeken, om welke reden dan ook, I get that. Prima. Begrijp ik. Maar grenzen opzoeken in het al dan niet waarheden vertellen, feiten niet checken en dat soort zaken, dat begrijp ik niet. Jullie zijn de public watchdog. Jullie mogen veel publiceren, juist omdat jullie zo’n belangrijke functie zijn binnen het publiek debat. Daarom is het ook zo belangrijk dat wat jullie opschrijven juist is. Daarom is het zo zonde, dat jullie gaan voor clickbaits, kijkcijfers, kwantiteit aan lezers. Alsof jullie je eigen functie niet meer belangrijk vinden. Ongelooflijk eigenlijk ook. Het is toch jullie vak? Daar verwijzen jullie ook steeds naar als er weer kritiek komt. Maar waarom kunnen jullie zelf de kritiek niet aan? Fact check rubrieken zijn de laatste jaren steeds populairder geworden. Dat zouden ze niet geweest (hoeven) zijn, als wat jullie opschrijven, gewoon zou kloppen, omdat jullie het zouden controleren nog voor jullie het publiceren.

Lieve journalisten, zullen we opnieuw beginnen? Met een schone lei? Gaan jullie weer goed jullie werk doen, geven wij lezers jullie een nieuwe kans.