Leuke vraag, geen eenvoudig antwoord. Vooral omdat je niet alle ondernemers over een kam kunt scheren. Zo is er verschil tussen een ZZP’er of een ondernemer met personeel. Ook de branche maakt uit: moet de hele winkel op slot of kun je in elk geval laten lijken alsof het bedrijf nog open is? Zoveel mensen, zoveel meningen.

Wat is vakantie?

Sommige mensen zijn er van overtuigd dat je vakantie nodig hebt. Maar wat verstaan we dan onder vakantie? Gaat dat om vrij zijn en niet hoeven werken of is daarvoor ook belangrijk dat je naar een andere locatie gaat, zoals een huisje op een Waddeneiland of op vakantie naar Zuid-Spanje?

Voor werknemers is vakantie in elk geval het even niet hoeven werken. Of ze dan thuis blijven of weggaan, doet er niet zo toe. Alhoewel er genoeg werknemers zijn die bijna traditiegetrouw via hun Blackberry bereikbaar moeten blijven en vanaf een strandstoel mailtjes moeten kunnen beantwoorden.

Als vakantie betekent dat je in elk geval je woonplaats uit moet, is het voor iedereen verschillend of dat haalbaar is. Niet iedereen heeft daar de middelen voor.

Werken tijdens je vakantie?

Er zijn ondernemers die aangeven gerust een aantal weken op vakantie te gaan én te kunnen, zonder bereikbaar te zijn of naar e-mail te kijken om vervolgens terug te komen met een mailbox vol opdrachten.

Er zijn ondernemers die niet weg kunnen en het werk zomaar kunnen laten vallen. Zo heb je als jurist veel met termijnen te maken. Niet op tijd iets bij de rechtbank ingeleverd? Je bent de sjaak. Een cliënt die een kort geding aan zijn broek krijgt, terwijl je op vakantie bent? Cliënt kwijt, want die zoekt mooi een ander.

Wat doen andere ondernemers?

Ik werk tijdens mijn vakantie gedeeltelijk door. Simpelweg omdat ik niet een maand zonder inkomsten kan en wil en omdat ik liever een beetje werk tijdens mijn vakantie dan ervoor en erna veel te moeten werken om voor te bereiden en later weer in te halen. Daar is nu al enigszins sprake van, laat staan wanneer ik echt een week of twee niets zou doen.

Veel ‘middenstanders’ zie ik ook op vakantie gaan. Overal briefjes in de etalage of op de deur dat ze met vakantie zijn en van wanneer tot wanneer dan. Als er klanten komen die vooraf niet wisten dat ze gesloten zouden zijn, weten ze door middel van het briefje in elk geval waarom ze gesloten zijn. Dit zijn meestal bedrijven die door maar een persoon worden gerund of waarbij het een familie-zaak is en ze dus gezamenlijk op vakantie gaan.

Werk over laten nemen door een ander

Zoals een werknemer meestal werk kan overdragen aan collega’s, zo zou je als ondernemer vaak ook een beetje kunnen overdragen aan andere ondernemers. Als je werknemers hebt, moet je er misschien op kunnen vertrouwen dat zij de toko draaiende kunnen houden terwijl jij weg bent. Als je als ZZP’er vooral binnen grote bedrijven werkt, kun je meestal, alsof je werknemer bent, werk overdragen aan anderen.

Wat zeggen de statistieken?

Er worden verschillende onderzoekjes gedaan. Al jaren gaan rond de zomer de persberichten de deur uit die melden dat ZZP’ers meestal doorwerken in hun vakantie.
Volgens Tentoo Payroll blijft 94% van de ZZP’ers bereikbaar en werkt 50% door tijdens de vakantie.
Uit onderzoek van ZZP Barometer zou blijken dat maar 62% van de ZZP’ers op vakantie gaat en dat van hen 81,1% bereikbaar blijft. Tweederde zou zelfs door opdrachtgevers gedwongen worden bereikbaar te blijven. Opvallend is trouwens wel dat volgens datzelfde onderzoek 90,4% van de ZZP’ers ruim 20 dagen per jaar op vakantie gaan. Gelijk aan het wettelijk minimum voor werknemers. 9,4% gaat helemaal niet op vakantie.

Iedereen heeft rust nodig, toch?

Niet iedereen rust uit tijdens de vakantie. Je moet zelfs zorgen dat je vakantiestress voorkomt door een paar dagen eerder vrij te nemen dan je vertrekt en ook bij thuiskomst en paar dagen de tijd te nemen om te acclimatiseren. Vakantie schijnt belangrijk te zijn om werkstress te verminderen, maar die stress komt net zo hard weer terug wanneer we weer gaan werken.

Maar goed, stel dat we wel uitrusten van vakantie: heeft een ZZP’er of andere ondernemer die vakantie dan echt nodig? We werken toch allemaal zo hard? Veel ondernemers zijn gaan ondernemen omdat ze het leuk vinden. Het maakt ze gelukkiger dan werken in loondienst. Ze vinden hun werk leuk. Werk voelt daardoor niet altijd even sterk als werk als dat voor een werknemer voelt.

Persoonlijk heb ik vooral voldoende vrijheid nodig. Ik hoef niet per se weg. Zelf kunnen besluiten wat ik wanneer doe, dat vind ik heerlijk. Geen gezeur om me heen.
Volgens Wilmar Schaufeli is vakantie niet noodzakelijk wanneer je met plezier werkt. “Tot rust komen doe je door een balans te vinden tussen inspanning en herstel. Hoe die balans ligt, verschilt per persoon.”

Er is niets mis mee als je een uurtje per dag je mail beantwoordt in je vakantie, maar je moet ook iets anders kunnen doen zonder je meteen schuldig of vervelend te voelen.

Zorg nu maar dat je gelukkig bent in je werk

Waar komt het weer op neer: je moet gelukkig zijn in je werk. Als je je werk leuk vindt, heb je er minder snel stress van, waardoor je ook minder hard die vakantie nodig hebt. Een baan waar je veel geld voor krijgt, maar waar je miserabel van wordt? Misschien is dat toch niet de meest ideale baan.