Als je iets even niet zeker weet, ga je te raden bij een ander. Google is your best friend. Of je zoekt het op bij Wikipedia, belt een collega of gooit het in een Facebook-groep. Je krijgt antwoord en het klinkt plausibel, dus volg je dat advies of antwoord. Het gaat ook heel lang goed. Je ziet anderen het ook doen en bij hen gaat het ook goed. Het is de normaalste zaak van de wereld geworden. Tot het fout gaat. Je krijgt een brief of e-mail. Schadevergoeding, verwijdering van door jou gebruikt beeld of tekst. Winstafdracht. Je schrikt je rot! Vervolgens wordt je boos. “Wat een onzin! Het mag gewoon hoor! Heb ik gelezen op Wikipedia en die en die in de Facebook groep zeiden ook dat het zo goed was.” Het leidt vervolgens niet helemaal tot het gewenste resultaat. De andere partij wordt daardoor namelijk alleen maar bozer. Hop, juristen erbij, nog hogere schadevergoedingen en uiteindelijk pak je die e-dentifier of raboreader en je pinpasje en maak je geld over. Het is helemaal pet.
Hij zei dat het mocht, maar kon je hem ook vertrouwen?
Het grootste probleem is natuurlijk dat je moet weten of je op de verkregen informatie kunt bouwen. Kun je de persoon van wie je de informatie kreeg vertrouwen? Waarom zou die persoon veel weten over dit onderwerp? Uit ervaring of vanuit professie? Omdat zij het ergens gelezen hebben en dat onthouden hebben of hebben ze je naar een betrouwbare bron kunnen leiden? Waarom weet iemand wat hij zegt te weten?
Er gaan namelijk veel misverstanden de wereld over. Op allerlei gebied. Media interpreteren niet alles even goed, Wikipedia kan door iedereen aangepast worden, waardoor het niet altijd klopt en zelfs niet elke jurist kan een rechtsregel goed uitleggen of vertalen naar de praktijk. Daarnaast interpreteren mensen regels graag zo, zoals zij iets willen horen. Mensen zijn soms zelfs niet eens tevreden met een antwoord, als het niet het antwoord is dat ze hadden willen horen. Of de informatie was maar selectief. Of iemand heeft selectief geluisterd. Massa’s mogelijkheden waardoor informatie niet helemaal doorkomt zoals het bedoeld was.
Ken je dat nog van vroeger, op de basisschool? Moest je in een kring zitten en werd er bij leerling 1 een woord in het oor gefluisterd. Tegen de tijd dat het bij leerling nummer 30 aankwam was het een totaal andere en soms onnavolgbare zin geworden. Iemand die het verkeerd verstaan heeft, zal de zin tenslotte ook weer verkeerd doorgeven. Maar vaak zonder dat zelf door te hebben. Zo gaat dat met informatie en de interpretatie daarvan ook. Je kunt daarom niet altijd zomaar vertrouwen op wat een ander zegt. Je moet weten waarom je die ander zou kunnen vertrouwen. Extra onderzoek doen is vaak nodig of is in elk geval verstandig.
Voorbeelden van miscommunicatie over auteursrecht
Bronvermelding
Iedere blogger weet inmiddels wel dat bronvermelding in heel veel gevallen verplicht is.
Veel bloggers denken daardoor echter ook, dat bronvermelding een vrijbrief is om auteursrechtelijk beschermde werken gratis en zonder toestemming te mogen gebruiken. Dat is helaas niet waar. Je hebt in de basis gewoon toestemming nodig van de maker, tenzij het een citaat is of je het werk kunt embedden. Citaat is een uitzondering op het auteursrecht en embedden is geen inbreuk op copyright (meer).
Bij een citaat en bij de meeste andere vormen van gebruik van werk van een ander, moet er naam en bronvermelding bij dat werk geplaatst worden. Een groot misverstand is bijvoorbeeld dat alleen het woord ‘bron’ met daarachter het linkje naar de bron, voldoende is. Dat linkje zullen veel personen en bedrijven vast waarderen, maar het is nog geen naamsvermelding.
Nog een misverstand is dat als bron het medium genoemd mag worden. Bijvoorbeeld ‘Bron: Pinterest’ of ‘Bron: Twitter’. Die media zijn echter de bron niet. De bron is de persoon of het bedrijf dat de content oorspronkelijk online heeft geplaatst.
‘Hij zei dat het mocht’ is geen goed excuus
Neem je de gok om op iemand te vertrouwen, maar krijg je toch een brief en schadevergoeding? Helaas zal verwijzen naar die ander meestal niet helpen. Het is namelijk je eigen verantwoordelijkheid om auteursrecht, copyright, merkenrecht en andere zaken zelf goed te regelen. Als je die derde om advies hebt gevraagd, kun je in sommige gevallen wel die derde aansprakelijk stellen omdat hij verkeerd advies aan jou heeft gegeven waardoor jij nu schade lijdt. Bijvoorbeeld: Jij krijgt van iemand toegang tot een bepaalde beeldbank met de mededeling dat je de afbeeldingen en foto’s die je daar vindt kunt gebruiken voor jouw doeleinde. Je gebruikt een mooie foto, maar wordt een half jaar later aangesproken door de fotograaf dat jij die foto helemaal niet had mogen gebruiken (op die manier). De toestemming die je gekregen had van de persoon die jou toegang heeft gegeven tot de beeldbank kun je niet tegen de fotograaf inroepen. Je zult dus schadevergoeding moeten betalen en misschien ook de foto moeten verwijderen. Je kunt vervolgens wel naar stappen naar de persoon die jou toegang tot die beeldbank heeft gegeven en die jou toestemming heeft gegeven voor gebruik. Jij dacht er tenslotte op te mogen vertrouwen dat je het beeld mocht gebruiken, terwijl dat niet zo blijkt te zijn. Daardoor heb jij schade geleden. Dat kun je op die persoon alsnog verhalen.
Lees ook:
– Auteursrecht smoesjes: Er stond geen naam bij
– Auteursrecht smoesjes: ‘maar zij doen het ook’
– Auteursrecht smoesjes: Google
Voor het eerst verschenen op het blog van Charlotte’s Law